Een pas heraangelegde straat die enkele weken later opnieuw opengebroken wordt voor nutswerken? Het klinkt als een grap, maar het gebeurt wel. Hasselts schepen Laurence Libert wil hier een einde aan brengen en stelt mogelijke oplossingen voor. “Het zorgt immers voor extra kosten en hele hoop frustraties voor inwoners.”
Glasvezelkabels, oftewel het fibernetnetwerk, het is stilaan niet meer weg te denken uit ons (ondergronds) straatbeeld. Een uitgebreid en goedkoop fibernetwerk is niet alleen goed voor de consument, de snelle internetverbinding waarmee zo’n netwerk gepaard gaat is onmisbaar voor onze lokale economie in deze steeds meer gedigitaliseerde wereld. Toch is de aanleg van deze netwerken noch steeds archaïsch, waarbij stoepen per aan te leggen kabel te pas en onpas worden opengebroken. En een dure aangelegenheid voor de consument die uiteindelijk opdraait voor de kosten. Een hoop frustraties voor inwoners die dagelijks hinder ondervinden van de vele straatwerken.
Verhalen van straten die meermaals achter elkaar weer worden opengebroken voor nieuwe leidingen zijn schering en inslag.
“Vandaag is de uitrol van fiber het regelrechte Wilde Westen”, aldus Hasselts schepen Laurence Libert, bevoegd voor Openbaren Werken. “Operatoren hebben onder de Vlaamse wetgeving het principieel recht om leidingen aan te leggen in de openbare ruimte en kunnen niet geweigerd worden. In de praktijk betekent dit echter dat de grootste nutsbedrijven, Wyre (Telenet) en Fibernet (Proximus), te pas en te onpas kunnen beginnen met de aanleg van hun netwerk, zonder dit op elkaar af te stellen. Ja, de Vlaamse overheid verplicht operatoren momenteel om hun werken openbaar te communiceren en vraagt nutsbedrijven om zoveel mogelijk hun werken te bundelen, maar in de realiteit is niets hiervan afdwingbaar. De straten worden nu om de haverklap opengelegd, zorgen voor extra kosten en veroorzaken veel hinder voor omwonenden. Deze week hebben we bijvoorbeeld een vergunningsaanvraag ontvangen voor de aanleg van een glasvezelkabel, in een straat die net pas vorig jaar werd heraangelegd. Het nutsbedrijf vond het toen niet opportuun om mee te gaan en vandaag willen ze deze net aangelegde straat gedeeltelijk terug openbreken. Dat is niet uit te leggen.”
Aanleg van wachtkokers door overheid
Dus moet er een alternatief systeem ontwikkeld worden. “Na 5 jaar openbare werken is het erg duidelijk dat het anders moet”, gaat Libert verder. “Niemand ontkent het grote belang van glasvezelkabels, maar we zijn als lokale overheid vaak slachtoffer van de aanleg. Er wordt te weinig rekening gehouden met de burgers en de infrastructuur. Vandaag zijn er al innovatieve oplossingen. Zo zijn er al leveranciers die kokers ontwikkeld hebben die ondergronds kunnen dienen als wachtbuis en waar verschillende leidingen samen in kunnen worden gelegd. Als men dan toch beslist om niet mee in te stappen in projecten dan moet de volledige site niet meer opengebroken worden. We willen zelf een proefproject starten waarbij we deze kokers voor verschillende nutsleidingen voorzien. We onderzoeken momenteel – tijdens de voorstudie – of we dit in ons riolerings- en wegenisproject in Godsheide-Noord kunnen implementeren.”
Een neutrale infrastructuuroperator verlaagt de factuur
Een tweede optie is het promoten een carrier-neutral operator of een neutrale operator op Vlaams niveau. Dit soort onafhankelijke operator focust zich enkel op de aanleg van de infrastructuur en biedt providers de mogelijkheid om hun netwerk te gebruiken. “Een goede neutrale operator leidt tot betere tarieven, een efficiëntere aanleg en onderhoud van het netwerk en biedt vooral ook meer concurrentiemogelijkheden voor kleinere providers,” aldus Libert. “Die concurrentie is goed, omdat het providers verplicht hun service goedkoper aan te bieden aan de consument. Waarom moeten we ons vast blijven houden aan een monopolie van twee grote spelers als het ook eerlijker en efficiënter kan?”
Zo deden ze het ons in het buitenland al voor. In Spanje investeerde de overheid bijvoorbeeld in een eigen lokale speler, Lyntia Networks. Deze neutrale operator wordt gefinancierd door een mix van private en publieke investeringen en biedt inmiddels aansluitingen over het hele land. De bewijzen zijn ernaar: Ongeveer 74% van Spanje beschikt inmiddels over fiber aan een betaalbare prijs.
Samenwerking tussen de providers
Ten derde moet er gewerkt worden aan een meer bindend kader rond het synergie-principe, het afdwingen van nutsbedrijven om hun werken gemeenschappelijk uit te voeren. “De wetgeving biedt operatoren het recht ingrepen te doen in het openbaar domein. Hier moet dan ook de plicht aan verbonden worden om het verantwoordelijk te doen,” aldus schepen Libert. “Als overheid moeten we de samenwerking tussen operatoren blijven aanmoedigen zodat de consument kan genieten van een goedkoper internet zonder overlast. Ook zij zouden wachtleidingen kunnen aanleggen voor elkaar.”
Een visie op de toekomst
Naast dit alles blijf er nog de vraag over de uitrol van 5G in Vlaanderen. Hierdoor zullen er in de toekomst veel zendmasten moeten bijkomen en ook hier zullen we stuiten op dezelfde problematiek. “We moeten ons de vraag stellen wie deze infrastructuur gaat uitbouwen en of we hiermee niet dezelfde problemen zullen herhalen als met het fibernetwerk. Ook hier is er duidelijk nood aan een concrete visie,” aldus Libert. “Daarnaast zie je ook nieuwe spelers op de markt opstaan, zoals Digi Belgium, dat ‘ongezien lage prijzen’ aankondigt. Ik juich een vrije markt uiteraard toe. Maar ik lees helaas ook dat zij in Brussel hun eigen glasvezelnetwerk willen uitbouwen. Dat zou betekenen: nóg meer opgebroken voetpaden. Tegelijkertijd zegt de nieuwe topman (Jeroen Degadt) wel dat ze openstaan om met andere spelers samen glasvezelnetwerken uit te bouwen. Die laatste weg lijkt me,
zoals al aangegeven, de enige juiste weg. Samenwerking zal moeten in de toekomst.”
“Een snelle, efficiënte uitrol van het fibernetwerk en het Vlaamse communicatienetwerk blijft een belangrijke opdracht naar de toekomst toe. Toch moeten we erover blijven waken dat dit ordelijk verloopt en dat de burger op straat niet de dupe wordt van een op hol geslagen wedloop tussen operatoren. Door verantwoordelijk om te gaan met de aanleg van het fibernetwerk zorgen we dat elke Vlaming in de toekomst op een duurzame en betaalbaardere manier kan genieten van een sterke internetverbinding”, besluit schepen Laurence Libert.
Extraatjes 